TYT Türkçe Deneme Sınavı TEST - 1

I. Cümlenin ögelerini doğru ayırmak için önce yüklem sonra özne bulunur.

II. Bir cümlede birden fazla aynı öge bulunabilir.

III. Cümlenin en önemli ögesi yüklemdir.

IV. Cümle dışı unsurlar, cümlenin kuruluşuna katılmayan cümlenin anlamına yardımcı olan unsurlardır.

V. Seslenmeler, cümle dışı unsur oldukları için cümlenin ögesi kabul edilmezler.

Yukarıdaki cümleler için aşağıdaki yargılardan hangisi söylenemez?

Anadolu halkının bir ruhu vardı, nüfuz edemedin. Bir kafası vardı; aydınlatamadın. Bir vücudu vardı; besleyemedin. Üstünde yaşadığı bir toprak vardı; işletemedin. Onu hayvani duyguların, cehaletin, yoksulluğun ve kıtlığın eline bıraktın. O katı toprakla kuru göğün arasında bir yabani ot gibi bitti. Şimdi elinde orak buraya hasada gelmişsin. Ne ektin ki ne biçeceksin? Bu ısırganları bu kuru dikenleri mi? Tabii ayaklarına batacak. İşte her yanın yarılmış halde kanıyor ve sen acıdan yüzünü buruşturuyorsun. Öfkeden yumruklarını sıkıyorsun. Sana ızdırap veren bu şey senin kendi eserindir, senin kendi eserindir.

Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur?

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgülün kullanımında yanlışlık yapılmıştır?

Yaşadığı hayatı değil de bu hayatın içinde filizlendiği kültürü, alışkanlıkları, kendi kasabasını, kasabaya değer katan eserleri, kasabanın özelliklerini şiirleştirmiş bu kitabında Hüseyin Avni Cinozoğlu. Bir aydının yaşadığı toprağa, yetiştiği kültüre, sevdiği insanlara olan namus borcunu böylece ödemiş oluyor. Şiirin olanaklarını, yılların şiir birikimi, ustalığını kullanarak anlatıyor Safranbolu'yu.

Bu parçada kullanılan "bu hayatın içinde filizlendiği kültürü" sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

(I) On yıl kadar önce Charlotte Bronte'nin 1847'de yayımlanan "Jane Eyre" romanını okumuştum. (II) Victoria dönemi İngiltere'sinde farklı sınıftan iki kişi arasındaki bir aşkı anlatır roman. (III) İtiraf ediyorum, romanın konusu çok sıkıcıydı. (IV) Çünkü buna benzer aşk konularını daha iyilerini Yeşilçam filmlerinde bolca görebilirsiniz. (V) Bu roman kadın özgürlüğü ve haklarına sahip çıkan ilk romanlardan biri olarak kabul edilir.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde yorum söz konusudur?

Annesi ( )k ızının yüzündeki korkuyu okuyunca ( )"Y apma kızım, etme kızım ( )y ağmur yağmadan sele gitme kızım, başını dertten kurtaramazsın sonra ( )

Yukarıda boş bırakılan yerlere aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangileri getirilmelidir?

(I) Bu akşam gezmek için Taksim Meydanı'na gittim. (II)Meydan çok kalabalıktı, kalabalığın arasında küçük bir Van kedisi gördüm. (III) Çok şaşırdım, doğu illerimizden Van'ın simgesi olan bu kediyi görünce. (IV)Kediyi çok sevdim, ona Minnoş ismini verdim. (V)Elimdeki ekmeği 2'şer dilime ayırıp bir dilimini Minnoş'a verip uzaklaştım oradan.

Yukarıda numaralandırılmış cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?

Gün içinde hepimiz duygusal anlar yaşarız ama iş onları tanımlamaya geldiğinde herkes duygularını ayrıntılı tarif edemez. Cinsiyetler arası farklılıklara baktığımızda kadınlar erkeklere oranla duygularını daha ayrıntılı tarif edebilirler. Araştırmalara göre insanların sadece %36'sı duygularını tam tarif edebiliyor. Siz de yaşamışsınızdır; bazen öyle zamanlar geliyor ki duygular "anlatılmaz yaşanır" halini alıyor.

Bu parçanın anlatımında düşünceyi geliştirme yollarından hangileri ağır basmaktadır?

Kovalent bağ, iki atom arasında, bir veya daha fazla elektronun paylaşılmasıyla karakterize edilen kimyasal bağın tanımıdır. Genellikle bağ, ortaya çıkan molekülü bir arada tutan ortak çekim gücü olarak tanımlanabilir. Paylaşılan elektron ya da elektronlar, her iki çekirdek etrafında dolanacaklar, iki çekirdek arasındaki bölgede daha uzun süre bulundukları için bu bölgede (-)yüklü bir alan oluşturacaklardır. Bu alan, her iki çekirdeğe bir çekme kuvveti uygulayarak bir bağ oluşturur.

Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

(I) Geleneksel olarak saz şiiri ürünlerinin bir nazım birimi ve ölçüsü vardır. (II)Şairler de belli nazım şekilleri ve türlerinden yararlanarak şiirlerini yazarlar. (III) Saz şiirinin geleneksel nazım birimi dörtlük, ölçüsü de hecedir. (IV)Bu geleneksel birimleri kullanarak çoğunlukla koşma ve mani nazım biçimlerinin örneklerini vermişlerdir. (V)Bu nazım biçimleriyle önemsedikleri pek çok konuda halka seslenip toplumsal duyarlılık göstermişlerdir.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır?

İlk şehirlerin ortaya çıkışı ve yeryüzünde şehirleşme hareketlerinin başlangıcı oldukça eskilere dayanmaktadır. Buna karşın, şehirleşme sürecinin hızlanması Sanayi İnkılabıyla başlamış ve günümüzde de devam edegelmiştir. Dünyadaki ilk şehir yerleşmeleri Mısır, Hindistan, Fırat-Dicle Havzası, Kuzey Çin, Orta Meksika, Kuzey Andlar ve Güneydoğu Asya'nın akarsu vadilerinde tarımın gelişmesiyle belirmeye başlamıştır. Şehir terim anlam olarak nüfus olarak yoğunlaşmış, tarımsal olmayan insan yerleşmeleridir. Bazı şehirler tarımsal faaliyetleriyle öne çıkıp tarım şehri adını alsalar da bu tür şehirler gerçek anlamda şehir değillerdir. İlk şehir yerleşmelerinin nüfusu günümüzdeki şehirlere oranla oldukça azdır. Örneğin Mezopotamya'da Sümerlere ait bir şehirde nüfus 7000 ile 20000 arasında değişiyordu. Günümüzde ise şehir nüfusları 15-20 milyonluk dev rakamlara ulaşmaktadır. Yeryüzündeki ilk şehirleri oluşturan faaliyet tarımdı. Sanayinin ortaya çıkması ve gelişmesi ile şehirleşme hız kazanmış ve şehirlerin fonksiyonel değişimi hızlanmıştır. Değişen koşullar ve artan ihtiyaçlarla beraber şehirlerdeki faaliyetler farklılaşmıştır.

Bu parçadan hareketle şehirlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Televizyon çocukların ilk aylardan itibaren ilgisini çeken bir araçtır. Birkaç aylık bebekler bile bu renkli, hareketli ve sesli görüntüyle ilgilenirler; televizyonu görme alanları içinde takip edebilirler. Bebekler büyüyüp özellikle müziğe ilgi duymaya başladıkça müzik eşliğinde verilen görüntülere daha fazla ilgi duymaya başlarlar. Televizyonda söz ve görüntü bir arada verildiği için, çocuklar çok kolay etkilenirler. İyi seçilmiş programlar, çocukların bilgisini, hayal gücünü artırabilir. İlk yıllarda özellikle reklamlar bebeklerin ve çocukların ilgisini daha fazla çeker. Müzik kanalları da aynı şekilde müzik, ritim ve renkli görüntülerin eşlik ettiği klipler nedeniyle ilgi çekici olur. Bu dönemde televizyon karşısında fazla tutulan çocukların televizyon izleme alışkanlıklarının gelişmeye başladığı bilinmektedir. Özellikle de rahat yemek yedirmek veya sakince oturmasını sağlamak amacıyla televizyon seyretmeye teşvik edilen çocuklarda, sonraki yıllarda devam edecek televizyon izleme alışkanlığı gelişmektedir. Anne babası çok televizyon izleyen çocukların da, model alma yoluyla, zaman geçirme ve eğlenme aracı olarak televizyonu tercih etmeleri söz konusudur.

Yukarıdaki paragrafla ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

Evliya Çelebi, Seyahatname'sinde gezip gördüğü yerleri kendi üslubu ile anlatmaktadır. Evliya Çelebi'nin on ciltlik Seyahatname'si, bütün görmüş ve gezmiş olduğu memleketler hakkında oldukça önemli bilgiler içeriyor. Sağlam bir gözlem yeteneğine sahip olan Seyahatname yazarı, yalnız coğrafya, tarih, etnografya bilgileri vermekle kalmayarak, eserinin birçok yerinde yerli diller üzerine topladığı bilgi ve verilere de yer vermiş. Eser bu yönden Türk kültür tarihi ve gezi edebiyatı açısından önemli bir yere sahiptir.

Bu parçada Evliya Çelebi ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

Şair sezaryene karşıdır. Şiir sezaryenle değil doğallığıyla geldiğinde kabul edilmelidir. Geriye dönüp baktığımda genellikle masa başında yazmışım şiirlerimi. Evet, farklı zamanlarda farklı yerlerde aldığım notlar var. Mesela komodinin üstünde hep bir defter kalem tutmaya gayret ederim. Çok işime yarardı. Karanlıkta notlar alırdım oraya; sabahları okumaya çalışırken zorlandığım da çok oldu. Ama yataktan defalarca kalktığım da oldu. O an bir şeyler yazma ihtiyacı duymuşumdur, kalkar üşenmeden bilgisayarı açar ve yazardım. Kalabalıkta hiç şiir yazmadım.

Bu paragrafta hangi soruların karşılığı bulunmamaktadır?

Edebi eser, herhangi bir aracıya gerek olmaksı­zın orijinal yapısıyla her seviyeden okuyucusu­na doğrudan ulaşabilen tek sanattır. Edebi eser, insanın karanlık dünyasına doğan bir güneştir. Okuyucusunu bulunca yer çekimsiz bir ortamda yolculuğa çıkarır. Yazarın bir edebi eser oluş­turmasındaki temel gaye okuyucunun damarını yakalayıp onu bu yolculuğa çıkarmaktır. Şiir, ro­man, masal, hikaye, fabl hepsi birer edebi eser örneğidir. Hepsinde de yazar bu temel amacın peşindedir.

Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur?

"Alice Harikalar Ülkesinde" yazıldığı günden bu yana geçen yüz elli yılı aşkın süre boyunca dünya edebiyatının eşsiz eserlerinden biri olma özelliğini devamlı korumuştur. Hem çocuk hem de yetişkin edebiyatında önemli bir yere sahip olan bu kitap ilk zamanlar, Oxford'lu bir mate­matik profesörü olan Charles Dodgson'un bir sandal gezintisi sırasında üç küçük kıza anlattığı masaldan başka bir şey değilken, 1865 yılında kitap şekilde basılmasıyla şöhretinin dünyaya yayılması ve birçok dile çevrilmesi bir olmuştur. Hatta Kraliçe Victoria bu eseri okuduktan sonra o kadar beğenmiş ki yazarın yeni bir kitabı çı­karsa hemen kendisine gönderilmesini istemiş. Yazarın daha sonra çıkan eseri kraliçeye gön­derildiyse onu bir hayli şaşırtmış olmalı. Çünkü Charles Dodgson'un bundan sonra çıkan eseri " Determinanlar Üzerine Bir Deneme" olmuştur. Gerçi ağırbaşlı, mantıkçı, matematikçi profesö­rün kendi sahasında yazılmış böyle daha birçok ilmi eseri vardır. Fakat o asıl şöhretini bu ilmi eserlerine değil, bazı edebiyatçılar tarafından nonsense yani saçma olarak vasıflandırılan ve Lewis Carroll takma adıyla çıkardığı eserlerin­den biri olan, karakter zenginliği açısından ka­labalık kadrolu bir tiyatro oyununa benzeyen "Alice Harikalar Ülkesinde" adlı şaheserine borçludur.

Yukarıdaki parçaya göre aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

Gerek iç tüketimde gerek ihracat ürünlerinde önemli bir yere sahip olan kuru yemişler ve meyve kuruları, mevsimleri dışında tüketilmek üzere saklanmış gıdalardır. Ülkemiz kuru ye­mişler ve kuru meyve sektörleri açısından bir­kaç ürün dışında net ihracatçı durumundadır. Örneğin; küresel fındık ihtiyacının yaklaşık yüz­de 65'ini karşılayan Türkiye bunun yanı sıra, in­cir, kayısı, üzüm ve leblebi üretiminde de önde gelen ülkeler arasında yer almaktadır. kuru ye­mişler ve meyve kurusu yakın ama yine de farklı şeylerdir. kuru yemişler denildiğinde genellikle kurutularak veya kavrularak saklanan fındık, antepfıstığı, ceviz, leblebi vb. taneler anlaşılır. Yaş meyvelerin güneşte kurutulmuş hallerine ise meyve kurusu denir. Kuru incir, kuru kayısı ve dut kuruları kuru meyvelerin en çok tüketi­lenleridir. Meyve kuruları öylece tüketilmelerinin yanı sıra hoşaf, komposto ve tatlı yapımında da kullanılır.

Yukarıdaki parçada aşağıdaki düşünceyi ge­liştirme yollarından hangisi kullanılmamış­tır?

Şiirde musiki, şiirin ahenkli olabilmesi için fone­tik kalıpları ustaca düzenlemek, sessiz harflerin bir araya gelmelerini önlemek kısaca uygun bir ritim kullanmak demektir. Ahmet Hamdi Tanpı­nar, Ahmet Haşim gibi şairler şiirlerine müzikal bir etki yaratmak için çok çalışmışlardır. Bir te­manın, bir musiki parçasında tekrar tekrar kar­şımıza çıkması gibi musikiyle ilgili bir özelliğin sonat veya senfoni gibi musiki yapılarının ede­biyat alanındaki taklitleri de çoktur.

Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur?

Houston Üniversitesinde bir grup bilim insanı dünyada henüz ortaya çıkarılmış en geniş tekil volkanın Pasifik Okyanusu'nun derinliklerinde olduğunu ortaya çıkardı. "Tamu Masifi" olarak adlandırılan volkan, kabaca Britanya Adaları'na denk bir alanı kaplıyor. Japonya'nın 1.000 mil doğusunda bulunan Tamu Masifi, 130-145 mil­yon yıl önce birkaç denizaltı volkanizmasıyla biçimlenen bir denizaltı dağı olan Shatsky Yük­selimi'nin en geniş yapısıdır. Tamu Masifi'nin tekil veya birkaç püskürme noktasının birleşimi olup olmadığı şu ana kadar açık değildi. Yapılan son araştırmalar sonucunda toplanan veriler ve önemli örneklemelerin birleştirilmesiyle, araştır­macılar Tamu Masifi'nin merkeze yakın bir vol­kandan çıkan bazalt kütlesi olduğunu doğruladı­lar.

Yukarıdaki parçada kullanılan anlatım yönte­mi aşağıdakilerden hangisidir?

Edebiyat tarihimiz boyunca divan şiiri ile halk şiiri ayrı kaynaklardan beslenip ayrı kollardan ilerlemişlerdir. Fakat ortak bir kültür ortamında oluşan halk şiiri ve divan şiiri tıpkı iki kardeş gibi zaman zaman birbirlerine benzemiş, birbirlerin­den etkilenmişlerdir. Örneğin; hece ölçüsüyle yazdıkları şiirleri divanlarına koyan divan şairle­rimiz olduğu gibi, birer halk edebiyatı ürünü sa­yılan cönklerde divan şairlerinin şiirlerine bolca yer verilmesi bu etkileşimi gösterir. Bu durum kültürün gelişmesinin tabii bir sonucudur. Farklı milletler arasında bile kültür alışverişi yaşanır­ken aynı toplum içinde oluşan kültür ve sanat faaliyetlerinin karşılıklı alışverişinden daha do­ğal ne olabilir ki? Halk şiiri ve divan şiiri arasında gerek dil ve şekil gerek içerik bakımından çeşitli farklar bulunmakla birlikte aynı kültür ortamının ürünü olmaları nedeniyle zevk, duygu, heyecan ve fikirde birlik ve benzerliğin mevcudiyeti doğal olmanın yanında zorunludur da.

Yukarıdaki paragrafa göre divan şiiri ve halk şiirinin birbirinden etkilenmesinin en temel sebebi nedir?