TYT Türkçe Deneme Sınavı TEST - 5

(I) Eskiden aşk romanları çok popülerdi, bugün­se polisiyeler. (II} Sadece İngiliz polisiyesi de­ğil İskandinav, Akdeniz, İspanyol polisiyeleri de çok yol aldı ve polisiye çok değişti. (III) İskan­dinav polisiyesi Olof Palme'nin öldürülmesiyle başladı. (IV) Eskiden okuyucuya tuzak kurar­lardı ve katili ben bulayım dedirtirlerdi fakat bu devir bitti. (V) Bugünkü polisiye eski toplumcu romanlara çok yakın çünkü sadece başlangıçla­rı polisiye, gerisi ya sosyal ya politik.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır?

Berlin Kongresi akabinde Osmanlı Devleti'nin önünde ya bir devletle müttefik olarak devam etmek yahut tarafsızlık siyaseti gütmek gibi iki yol kalmıştı. (I) Hedeflenen şey ise mümkün olduğunca savaşlardan uzak kalmak ve eldeki mevcut toprakları muhafaza edebilmekti. (II) Bu çerçevede Sultan Abdülhamit 1880'Ierden itibaren başka devletlerin iştahını kabartan Ku­zey Afrika, Arabistan ve Balkanlardaki Osmanlı topraklarına özel bir hassasiyetle eğilmiş, bura­ları en azından hukuken Osmanlı sınırları içinde tutabilmek için yoğun gayret sarf etmiştir. (III) Osmanlı Devleti'nin Berlin Kongresi'nden sonra uğraşması gereken meselelerinden biri de 93 Harbi ile Balkanlarda ortaya çıkan bunalımdır. (IV) Uzun süre devam eden bu durumun ya­nında 1896'da Girit'te Osmanlı idaresine karşı isyan patlak verdiğinde Avrupalı devletler, muh­temel bir Osmanlı-Yunan savaşında tarafsız kalacaklarını belirttiler. (V) Fakat savaş kısa sürede Osmanlı ordularının kesin zaferi ile so­nuçlanınca bu defa Avrupalılar, Osmanlı Devle­ti'nden ilerlemesini durdurmasını istediler.

Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikin­ci paragraf hangi cümleyle başlar?

Türk musikisini gelecek kuşaklara aktarmak, ta­nıtmak ve yaygınlaştırmak amacıyla 15 Kasım 1975 tarihinde Kültür Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğüne bağlı olarak kurulan Devlet Klasik Türk Müziği Korosu, Cumhuriyet tarihi­mizde devletin çatısı altında kurulan ilk klasik Türk müziği icra kurumudur. Prof. Dr. Nevzat At­lığ tarafından kurulan ve 1976 yılında çalışma­larına başlayan Devlet Klasik Türk Müziği Koro­su, periyodik konserlerini 1978'den itibaren asıl yerleşim yeri olan Atatürk Kültür Merkezi'nde vermeye başladı. Yaklaşık 15 yıl boyunca her pazar günü, 2008'e kadar ise yine pazar günleri olmak üzere on beş günde bir konserler verdi. Atatürk Kültür Merkezi'nin 2008 yılında hizmet dışı kalmasıyla periyodik ana konserlerini bu kez ayda bir olmak üzere Cemal Reşit Rey Kon­ser Salonu'nda veren Devlet Klasik Türk Müziği Korosu diğer konserlerini ise İstanbul Radyosu Mesut Cemil Stüdyosu ve Kubbealtı Akademisi Vakfı gibi mekanlarda düzenledi.

Bu parçanın anlatımında aşağıdaki anlatım biçimlerinden hangisi ağır basmaktadır?

(I) Ruslar bugüne kadar Büyük Petro'nun hü­kümdarlığı dönemini ülke tarihi içinde devrimci bir çağ olarak kabul etmiştir. (II) Otuz yıl boyun­ca Rusya, Petro'nun olağanüstü dinamizmine borçlu oldukları yeni bir görünüm kazanmıştır. (III) Genç hükümdar, sarsılmaz bir irade, doy­maz bir merak ve çok büyük bir enerji adamı olarak bilinmektedir. (IV) Canlı ve hızlı bir dü­şünce biçimine sahip olan Petro, ülkesini Av­rupa'nın en büyük güçleri ile rekabete girecek modern bir devlet haline getirmiştir. (V) Rus­ya'nın bu ani gelişimi Batı devletlerinde endişe uyandırmış ama Rusya'yı daha büyük bir güç konumuna yükseltmiştir.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin han­gilerinde karşılaştırma yapılmamıştır?

Süsleme veya tezhip, Orta Çağ el yazmalarının vazgeçilmez ögesiydi. O dönemin şaheserleri sayılan minyatürlerde de tezhip sanatına yer veriliyordu. XII. yüzyıl eseri el yazmalarında sürekli olarak kelimelerden plastik ifadelere geçiş yapıldığı görülür. Tezhip uzun süre bölüm başlarında veya paragraf başlarında kullanılan harflerin süslenmesi biçiminde varlığını sürdürdü. Bu ilk harflerinin elle süslenmesi geleneği matbaanın icadından sonra da devam etti ve Holbein'dan Salvador Dali'ye kadar büyük bir uygulama alanı buldu.

Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

I. Devlet nasıl olmalı ve özellikleri nelerdir?

II. Devlet kavramı günümüzde bilim ve düşünce dünyasında çok geniş bir sahayı işgal eder.

III. Unutulmamalıdır ki siyaset bilimi diye önemli bir dal var.

IV. Hatta devlet felsefesi diye başlı başına bir konu vardır.

V. Ve bunun içindeki iktidar olayını incelemek için devleti ele almanız gerekir.

Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak şekilde sıralandığında hangisi baştan üçüncü olur?

Girne, bir liman kenti olması nedeniyle tarihin bütün izlerini taşıyor. Kıbrıs'ı konu alan fotoğraf karelerinin çoğunda yer alan Girne Kalesi, tarih boyunca adaya hakim olan güçlerin katkılarıyla bugünkü şeklini almıştır. Kaleye giriş bir hendek üzerinden yapılıyor. Luzinyan Dönemi yapısı olan kale, Venediklilerin tahkimleri ile güçlen­dirilmiş; 1570'te Osmanlıya direnmeden teslim edilmiştir. Üç aslanlı Luzinyan amblemi, gücün simgesi olarak kalede yer alıyor. Osmanlı ku­şatması sırasında şehit düşen Sadık Paşa'nın mezarı da kale içinde bulunuyor. Kalede halen geniş bir alana yayılmış muhtelif kuleler, sarnıç, zindanlar, top mazgalları ve burçların birinde kalıntısı duran bir mancınık yer alıyor.

Yukarıdaki parçaya göre Girne Kalesi ile ilgi­li aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Bu cümleyi ilk kurduğumda ortaokul altıncı veya yedinci sınıftaydım. Benim romancılığım kendi­liğinden gelişti. Herhangi biri elimden tutayım demedi.

Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık söylenmiş olabilir?

(I) Divan şiirinde at, bazen benzetme unsuru olarak ama çoğu kez gerçek hayatın vazgeçil­mez bir figürü olarak işlenmiştir. (II) Şairler şiire dair görüşlerini atla ilgili kavramlarla somutlaş­tırmışlardır. (III) 17. yüzyıl divan şairlerimizden Nef'i de bunlardan biridir. (IV) Yani söz mey­danında şiir atının usta binicileri şairlerdir. (V) Fakat onun atla ilgili benzetme ve mecaz kul­lanmasında bu geleneksel ifade biçimi kadar şiirlerine sinmiş at sevgisinin de payı vardır.

Bu parçanın anlam akışındaki bozukluğu gidermek için numaralanmış cümlelerden hangileri yer değiştirmelidir?

(I) Batıniler, İslamiyet'i duru haliyle olduğu gibi yaşamak istemeyen insanlardı. (II) Bunlar, X. yüzyıldan başlayarak Müslümanların kafasını üç asır boyunca karıştıran ve hedeflerine ula­şabilmek için her yolu meşru gören kişilerdi. (III) Hasan Sabbah, Batıniliğin kurucusuydu. (IV) O ve onun adamları Türk-İslam devletlerinin de­ğerli devlet adamlarını ve Sünni İslam alimlerini hedef almışlardı. (V) Böylece güçlü Türk-İslam devletlerini dağıtmak ve İslam'ın saffetini boz­mak istiyorlardı.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin han­gisinde amaç-sonuç ilişkisi vardır?

İslam mistisizmini şiiriyle nakışlandıran Yunus Emre oluşta ve hayatta suyun yerini değerlen-dirmiş, aşk ekseninde vahdet-i vücut felsefe- sini anlatırken kimi zaman damladan deryaya, katreden ummana suyu taşımış kimi zaman da suyun kendisi oluvermiştir. Bir halk rivayetinde Yunus'un üç bin şiir söylediği fakat bu şiirlerin Molla Kasım adlı biri tarafından tahrip edildiği işlenir. Molla Kasım, şiirleri ele geçirip bir su kenarına oturur. Bin tanesini yakar, bin tanesini de suya atar. Ne var ki, elde sadece bin adet şiir kalmıştır. Halk şimdi yakılan şiirlerin gökte melekler tarafından, suya atılan şiirlerin balıklar tarafından ve kalan şiirlerin de insanlar tarafın­dan okunduğuna inanır.

Bu parçadan hareketle Yunus Emre ile ilgili olarak

I. Şiirlerinde kullandığı tek imge su imgesidir.

II. Ona göre kainattaki her şey su ile hayat bulur.

III. Bütün şiirleri günümüze ulaşmamıştır.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

39 ve 40. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

(I) Sportif performansta en önemli konulardan biri de zihinsel dayanıklılıktır. (II) Zihinsel da­yanıklılık, sporcuların azami performansa ulaş­maları için gerekli olan en önemli olgulardan biridir. (III) Son yirmi yılda bu konuda yapılan çalışmaların sayısı oldukça artmış ve zihinsel dayanıklılık sporcunun müsabaka konsantras­yonu, odaklanması, stres ile başa çıkma başa­rısı, güveni ve kontrollü kalma durumlarının en ideal noktada tutulması olarak tanımlanmıştır. (IV) Bu boyutların geliştirilmesi için uzmanlar tarafından sporculara bir dizi zihinsel antren­man yöntemleri uygulanmakta ve özellikle ideal güven durumunun oluşturulması için çalışmalar yapılmaktadır. (V) Sporcuların müsabakalarda karşılaştıkları güçlüklere karşı güven, motivas­yon ve konsantrasyon gibi duygularını kontrol edebilmeleri çok önemlidir ve birçok çalışmada bunların en çok geliştirilebilen sporcu yetenek­leri olduğu söylenir.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin han­gisinden sonra düşüncenin akışına uygun olarak "Zihinsel dayanıklılıkta güven, devamlı­lık ve kontrol üç önemli boyuttur." cümlesi getirilebilir? 

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin han­gisinde karşılaştırma yapılmamıştır? 

Şairin enstrümanıdır söz. Söz büyüdür. Büyü bozulursa, söz önemini yitirirse şair de adını kaybeder. Bunun için adınızı koruyun, adınızın anonimleşmesine izin vermeyin. Sözünüzü yitirmeyin.

Bu cümledeki altı çizili sözle anlatılmak iste­nen, aşağıdakilerden hangisidir?

Tarık Buğra, değişen hayat şartlarını, top­lum düzeyinin değişmesiyle nesiller arasında meydana gelen farklılıkları anlatır. Duygu ve düşüncede meydana gelen dalgalanmaların, davranışlarda görülen yabancılaşmanın üze­rinde durur. Edebiyat deyince kapalı anlamlar, mesajları yakalamak için çaba gösterme gerek­liliği anlayan arkadaşlar için Tarık Buğra çok da okunması gereken bir yazar olmayabilir.

Bu parçada sözü edilen romancı ile ilgili olarak anlatılmak istenenle aşağıdakilerden hangisi arasında ilişki kurulabilir?

Hayatı boyunca ne günlük tutmuş, ne filmleriyle ilgili bir şeyler biriktirmiş; evinde, çektiği filmler­den birinin bile video kaseti yok. Türk sineması­nın büyük ismi Atıf Yılmaz, sinema alanında elli yıldır ayakta durabilmesini, nostalji kavramıyla uzak yakın hiçbir ilgisi olmayışına, geçmişte olan her şeyi kafasından silip atma eğilimine ve hep ileriye, geleceğe dönük yaşamayı seçmesi­ne bağlıyor. Ama gene de geçmişe bakmaktan, hatırladıklarını bizlerle paylaşmaktan kendisini alamıyor. İyi ki de öyle yapıyor. Ucundan bal damlayan kalemiyle hayatına renk ve yön veren kadınları, sinemacı olarak çektiği çileleri anlatı­yor tatlı tatlı. Türk sineması üzerine saptama­larda bulunuyor o kalender tavrıyla. Yeşilçam'ın ünlülerini ve adsız kahramanlarını, nice sanat ve edebiyat üstadını koluna takıp rengarenk bir yolculuğa çıkarıyor bizleri.

Bu parçada sözü edilen sanatçıyla ilgili ola­rak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

(I) Sanata toplumsal yaklaşımı ilk gerçekleşti­ren, gene sanata yönelik ilk kuramsal yaklaşımı yapan düşünür Platon'dur. (II) Bir akıl ve ahlak devletinde, sanatçıların konumuna değinir. (III) Devletin akılla, sanatın ise duygu ve heyecanla var olması, akıl ile duygu arasındaki çatışma, devlet ile sanat arasında da görülür. (IV) Platon için gerçek sanat, toplumsal sanattır ve yararlı olmalıdır. (V) Duyguları harekete geçiren sanat, bireyi gevşetici ve zayıflatıcı olmamalıdır. (VI) Sanatı, doğal olarak da sanatı üreten ve yara­tan sanatçıyı etkileyen iki temel faktör vardır. (VII) Bu faktörlerden ilki içsel, ikincisi ise dışsal olanlardır.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin han­gisinden sonra düşüncenin akışına göre "Sanatın oluşumunu sağlayan ve sanatçıyı ha­rekete geçiren unsurları bilinmelidir." cümlesi getirilebilir?

Seslendirdiğim ve kaleme aldığım şarkı sözle­rinde çeşitli rüzgarlar ve sisler olmasına özen gösteriyorum. Ancak sisli şarkılar ruha dokuna­bilir.

Bu parçadaki sözleri söyleyen kişinin anlat­mak istediği aşağıdakilerden hangisidir?

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yan­lışı yoktur?

Sokrates geleneklere saygı duymayan biriydi. Hayatı boyunca devrimci bir çizgi çizdi. Onun ustalığı sanki bilmiyormuş gibi yaparak kendi düşündüğünü saklamaktı. Bunu da hissettirme­den yapardı.

Bu parçada bulunmayan ses olayı aşağıda­kilerden hangisinde verilmiştir?